ÇOCUĞUM KREŞE BAŞLADI Çocuklar için öğrenmenin tek bir yolu var o da deneyim dersem çok da abartmış olmam sanırım. Deneyim ise bu dönemde oyun ile kazanılan bir çıktı. Dünyayı keşfetmek, anlamlandırmak, olup bitenler arasında ilişkiler kurmak oyun ve onun getirdiği deneyim ile mümkün oluyor. AYRILIK KAYGISI Evet yeni heyecanlar, yeni kaygılar, yeni gururlar…. Eylül ayı yaklaştı, okullar açılıyor her Eylül ayında olduğu gibi annelerden bize gelen en çok soru çocuğumu okula nasıl hazırlayacağım? KENDİNE İYİ BİR ARKADAŞ OLMAK Bir düşünün. Sevdiğiniz, iyi bir arkadaşınız sıkıntı içindeyken ya da acı çekerken ona nasıl yaklaşırsınız? Ona neler söylemek istersiniz? Bu sırada ses tonunuz nasıl olur? Bedeninizle ona nasıl davranırsınız? Bu sorulara birçok insanın “anlayışla destek olurum, bu süreci atlatması için nasıl yardım edebileceğimize bakmaya çalışırım” gibi yanıtlar verdiğini görüyoruz. YENİ BİR HAYAT Bir zamanlar ambarda ahşap bir kutuda yaşayan irili ufaklı birçok çiçek tohumu varmış. Tohumlar uzun zamandır buradaymış. Önceden birlikte güzelce yaşarken, sonrasında yer kavgası başlamış. Öncelik Her Zaman Çocuğundur Çok sevdiğim bir yazar olan Alice Miller, şuna benzer bir hikâye anlatıyor: Bir adama araba çarpıyor. Kazaya uğrayan adamı alelacele hastaneye yetiştiriyorlar. Doktorlar hasta adamı iyileştirmeye çalışırken, kazayı yapan şoför hastaneye geliyor ve doktorlara, hemşirelere, kazada kendisinin suçu olmadığını anlatmaya çalışıyor. İŞBİRLİĞİ YAPMAK Oyun oynamak, küçük çocuğunuzun işbirliği yapmasını kolaylaştırabilir. Çocuklar 15.aydan itibaren bağımsız hareket etme dönemine girerler ve bu da birkaç yıl sürebilir. Bu dönemde, en sevdikleri sözcük, HAYIR dır. ÇOK KÖTÜ BİR ŞEY OLDU! Şiddet içeren ya da travmatik bir olaya şahit olanlar, “ikincil kurbanlar” olarak adlandırılırlar. Şaşırtıcıdır ki araştırmalar ikincil kurban çocukların, ileriki yaşlarında, asıl kurbanlardan daha fazla şiddete eğilimli olduklarını göstermektedir. KISA VADELİ HEDEF Mİ UZUN MU? Bir gün arkadaşımla onun evinde oturuyoruz. Dışarı çıkmamız gerekti. Çıkarken 4 yaşındaki oğlu, “Ben de geleceğim” dedi. Arkadaşım, “Gelemezsin, geç oldu” dedi. Çocuk ağlamaya başladı. BAĞLANMA... Yapılan çalışmalar sonucu oluşturulan bağlanma kuramı ilkelerinden biri, temel bakım veren kişi ile kurulan bağlanma ilişkisinin yaşam boyu devam ettiği ve bu bağlanmanın yetişkinlik döneminde de önemli bir yere sahip olduğudur. ZEKİ AMA ÇALIŞMIYOR… Çocuklar okula başladıkları dönemde sürece adapte olmada ve belirli bir sisteme uymada zorlanabilirler. Ayrıca her bireyin öğrenme süreçleri farklılık gösterebilir, çocuklarında bir birey olduğunu unutmamak gerekir. Ama okurken harf atlama, harf ekleme- çıkarma varsa, haftanın günlerini – saatlerini öğrenmede zorluk çekiyorsa, okuduğunu anlamada-anlatmakta zorluk çekiyorsa ÖDEV YAPMAK İSTEMEYEN ÇOCUK Çocuk ödevini yapmıyor. Ebeveyn de çocuk ödevini yapsın diye, ona ödül vaat ediyor. Aile ödev yapmamanın altında yatan asıl ihtiyaçla ilgilenmeyip, ödevi yaptırmayla ilgilendiği için ilişki bozuluyor. Ebeveyn ilk önce anlamalı ve daha sonra destek çıkmalı. OYUN… Oyun, çocuğun işi olarak görülmelidir. Her yeni başlatılan oyun, çocuğun etrafını keşfetmesine ve ileride çok işine yarayacak olan bilişsel gelişimine katkıda bulunur. 12-15 ay civarındaki çocuklar hayali oyunlar oynarlar. Taklit etme oyunları, önce büyükleri bire bir taklit etmeye başlar. OKSİJEN MASKESİNİ ÖNCE KENDİNİZE TAKIN! Erıtz ve Tamı Miller iş ortağı ve benim arkadaşlarım. Yakın zamanda ilk çocukları Talia Yuse’yle Çin’den döndüler. Evlat edinme süreci; yolculuk için sayısız saatler boyunca hazırlanma ve Çin hükümetiyle yasal işleri halletmek demekti ve nihayetinde evlerine zaferle yani küçük kızlarıyla birlikte döndüler. KAYGI “Benim Katie’m küçük bir gevezedir, ama ne zaman ondan bir şey yapması istense, bu ailesi için bile olsa, o kadar gergin hisseder ki donup kalır. Biraz rahatlaması için ona yardım edebilmek isterdim…” KARDEŞ KISKANÇLIĞI Kıskançlık, bir çocuğun kardeşinin dünyaya gelmesinin hemen ardından ya da sonraki yıllarda, küçük çocuğun büyüğün oyununa karışması ya da sizin ilginizi çekmek için büyükle rekabet etmesi sonucu doğabilir. Çocuklarınızın her birine ayrı zaman ayırıp onlarla yönlendirilmemiş oyunlar oynamalısınız. DUYGU YÖNETİMİNİ NASIL KAZANDIRABİLİRİZ? Çocuklara duygularını daha iyi yönetme becerisini kazandırmanın kabaca iki yolu vardır. İlk olarak çocuklarla güvene dayalı sağlam bir duygusal bağ kurmamız gerekiyor. İkinci olarak da onlara iyi bir rol model olmak zorundayız. BAĞLANMA… Çocuk ile bağlandığı kişi arasında yapışkan görevi gören bağlanma ilişkisi gelişimin birçok alanı için kritik önem taşır. Bağlanma öncelikle koşulsuz özsaygıyı etkiler. ‘Onlara bakan sevecen kişiler tarafından değerli bulunmaları, sevilmeleri ve özel kabul edilmeleri sayesinde güvende olduklarını hisseden bireyler, kendilerini güçlü ve yetkin, değerli, sevilebilir ve özel kişiler olarak algılamayı öğrenirler. AKRAN ZORBALIĞI Küçük yaşlarda daha çok fiziksel saldırılar ve sözel olarak alay etme şeklinde kendini gösterirken, ortaokul ve lise yıllarında bu şiddet türü kendini sosyal, psikolojik ve hatta fiziksel şiddete bırakabilir. İLİŞKİ BAŞLATMA VE SÜRDÜRME BECERİLERİ İlişki başlatma ve sürdürme becerileri, kişinin ilişkide kullanabileceği en temel adımları içerir. Bebeğin annesi ile iletişimi, göz temasıyla başlar. Bebek yalnızca anne ve baba ile iletişimdeyken çocuğun ise giderek daha büyük bir sosyal çevresi oluşmaya başlar. GEREKTİĞİNDE HAYIR DİYEBİLME Kişinin herhangi, bir konu, durum ya da kişi hakkında düşüncelerini ifade etmesi atılganlık becerisi olarak adlandırılır. Hayır, demek atılgan davranışların en önemlilerinden bir tanesidir, kişinin kendi hakkını korumasıyla da yakından ilişkili olan bu davranışın gelişmesi için çocukluk yıllarından itibaren bu becerinin kazandırılması önemlidir. FARKINDALIK NEDİR? ‘Farkındalık’ basitçe ifade etmek gerekirse, açık ve sevgi dolu bir tutumla yaşadığımız anın içinde neler olduğunu bilinçli bir şekilde anlama halidir. KORKUYU MİSAFİR ETMEK? Korku; dışlanan, hor görülen ve toplum tarafından inkâr edilen bir duygudur. Korktuğunu belli eden kişiye ‘zayıf’ muamelesi yapılır.Bu durum, mevcut sorunu çözmediği gibi pek çok zaman da bireylerin duygularını bastırmasına ve gerilimlerinin artarak devam etmesine neden olur. HEDEFLER, HAYALLER, KARARLAR, ZORLUKLAR… 2 yaşından itibaren bir çocuğun zihni ve yüreği, yapabilme inancı ve yaşam becerileri geliştirebilmesi için kendine küçük hedefler koymasını sağlayarak girişimciliğini harekete geçirir. Bir şey başardığında anne babasının gözlerindeki şefkatli ışıltı ile çocuğun zihni ve yüreği değerlilik ve yeterlilik hisleri ile dolar. EMDR Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden işleme (EMDR), kaza, savaş stresi, taciz, doğal afetler veya çocukluk döneminde yaşanan üzücü olaylar gibi rahatsız edici yaşam deneyimlerinin neden olduğu duygusal sorunların yanı sıra, fobi, performans kaygısı, panik bozukluk, beden algısının bozukluğu, çocuklarda travma belirtileri, yas, kronik ağrı ve başka sorunların tedavisinde kullanılan bir terapi tekniğidir. (Shapiro, 2016). DUYGU REGÜLASYONU Hamileliğin yirmi beşinci haftasından birinci doğum gününe kadar çocuğun beyni, özellikle sağ yarım küre olmak üzere hızlı bir büyüme ve gelişim içindedir. Bu da duygulanımsal ifade, kendini yatıştırma ve düzenleme becerisiyle ilgilidir. Aynı zamanda bebek temel bakım veren ile duygusal bir iletişim içindedir. BURADAYIM. DİNLİYORUM. ANLIYORUM. UMURUMDASIN. Çocuklara yaklaşımlarımızı kısa ve belirgin olarak ifadelendirirsek “Buradayım. Dinliyorum. Anlıyorum. Umurumdasın.” Bu basit ifadeleri ebeveynin çocuğuyla geçirdiği zaman içerisinde kullanması önemlidir. Bu ifadelerdeki amaç çocuğa ebeveynin senin yaptığın her şeyi kabul ediyor, kendini iyi hissettirme zorunluluğu hissettiğinde veya çocuğun tüm sorunlarını çözme yükümlülüğü olduğu mesajını vermek değildir. ÇOCUĞUN ÖNÜNDEN ÇEKİLMEK Ebeveynler çocuklarına yardım etmeyi, yol göstermeyi ve sorunlarını çözmeyi ister. Ancak bu çocukların gelişiminde önemli bir engel oluşturur. Necrotik biçimde aşırı koruyucu ve yardım etmeye çalışan anne-babalar, çoğunlukla çocuklarına yarar yerine zarar verir. CAS (Cognitive Asessment System) Bilişsel Değerlendirme Sistemi CAS (Cognitive Asessment System) Bilişsel Değerlendirme sistemi 5-17 yaşları arasındaki bireylerin Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel işlemlerini değerlendirmek için geliştirilmiş bir testtir. Bu değerlendirme bireyin neyi nasıl öğrendiği ya da öğrenirken hangi alanlarda zorlandığı... BEYİN ESNEYİP, BÜYÜYEBİLİR Mİ? Beyin hücre ve dokulardan oluşur. Yaptığın, düşündüğün,hissettiğin hatta gördüğünüz düşleri bile beyin kontrol eder. Beyinde birbirinden değişik işleri gerçekleştiren bir çok bölüm vardır. Bunlar düşünüp konuşmayı sağlayan, beynin en büyük bölümünü oluşturan Serebrum ÇOCUKLARDA SINIR Çocuğunuz sizi bir türlü dinlemiyorsa, koyduğunuz kurallara uymada zorluk yaşıyorsa, sizi bir türlü duymuyormuş gibi hareket ediyorsa, siz konuşurken arkasını dönüp gidiyorsa, izinsiz eşyaları karıştırıyorsa, odanızın kapısını çalmadan içeri giriyorsa... THERAPLAY NEDİR? Theraplay çocuklara hayatlarındaki yetişkinler, diğer çocuklar ve kendi duyguları ile bağlantı kurmakta zorlandıklarında destek vermek amacıyla kullanılan, geçerliliği ve etkinliği kanıtlanmış bir oyun terapisi yöntemidir. Çocukların hayatlarında sıkıntı yaratabilecek durumlar ve ailevi sorunlar çeşitlilik göstermektedir. ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Beynimiz, sahip olduğumuz en mükemmel organlardan biridir ve dünyayı tanıma, algılama ve anlamada bizlere birçok üstünlük sağlar. Diğer canlılarla kıyaslama yapılamayacak kadar üstün bir öğrenme yeteneği olan beynimiz sayesinde, türümüz bilim ve sanatı yarattı, geliştirdi ve geliştiriyoruz. Kaygı mı korku mu? Kişinin iç veya dış dünyasından gelen bir uyaranla karşılaştığı anda bedensel, duygusal ve zihinsel değişimler yaşatan bir uyarışmışlık ve stres haline kaygı denir. Yani kısaca kaygı, kişinin korku verici ya da tehdit edici bir uyaranla karşılaştığında bedensel ve ruhsal tepki vermesidir. PASS Teorisi “PASS Teorisi” ile temellendirilmiş bu bilişsel müdahale programı uygulaması sırasında bir öğrenci sahip olduğu stratejik yaklaşımlar sayesinde yeri geldiğinde akıllıca çözümler üreterek yaşadığı sosyal sitüasyonlara uygun olan bilişsel davranışı seçebilmekte ya da akademik içerikli bir probleme çözüm üretebilme becerisini sergileyebilmektedir. Disleksi Disleksi, en basit tanımıyla, zekasında sorun olmayan birinin yaşadığı okuma güçlüğü. Dünyaca ünlü modacı Tommy Hilfiger da disleksi nedeniyle okulda başarısız olanlardan. Kısaca Pedagojik Danışmanlık Bebekler dünyamıza gözlerini açtıklarında kendilerine ve içerisine doğdukları hayata dair birşey bilmeyerek, ancak herşeyi öğrenebilecek potansiyele sahip olarak doğarlar. Babalar … (Sebiha Çolak) Babalar…Babaların evlatları üzerindeki hakları hiç şüphesiz ödenemeyecek kadar çoktur… Eşleri benzerleri yoktur…Evlatların her yaşta onayına ihtiyaç duyduğu, kendisi tarafından kabul görmek istediği, ilk ve sonsuza dek kahramlarıdır…